برای پرورش دام مخزن آب چند لیتری مورد نیاز است؟ میزان مصرف آب مورد نیاز و همچنین تعیین حجم مخزن آب برای پرورش و نگهداری دام ها همچون گاو، گوسفند، بز و … یکی از پرسش های دامداران و پرورش دهندگان سنتی انواع دام است. به همین دلیل در این مقاله مطالبی درخصوص حجم مناسب مخزن آب برای پرورش دام در اختیارتان قرار خواهیم داد. ابتدا میزان مصرف آب ماهانه دام ها را بیان کرده و سپس حجم مناسب مخزن، منبع یا تانکر آب مورد نیاز هر یک مشخص خواهد شد و در انتها بیان خواهیم کرد که کدام نوع مخزن آب انتخاب بهتری برای مزارع پرورش دام است.
متوسط میزان مصرف آب ماهانه دام (گاو، بز، اسب و گوسفند)
تعیین و بررسی میزان مصرف آب همانطور که می دانید یکی از مسائل مهم در حوزه پرورش دام است. این موضوع در مناطقی که امکان تامین دائمی آب را ندارند و از طریق تجهیزاتی همچون مخازن آب اقدام به تامین آب می نمایند، مهمتر است. همچنین فهم میزان مصرف اب یکی از فاکتورهای اصلی در تخمین هزینه های احتمالی و طراحی هرگونه طرح توجیهی می باشد. مهمتر آنکه برخی از دوستانی که اقدام به خرید مخازن آب نظیر مخازن پلی اتیلنی می نمایند، همواره با این پرسش مواجه هستند که حجم مخزنی که تهیه می نمایند، چند لیتر باشد. بر این مبنا ضروری است که بتوان تا حد مناسبی میزان احتمالی مصرف آب را پیش بینی نمود.
جدول میانگین مصرف آب روزانه برای دام های مختلف
نوع دام | میانگین مصرف بلند مدت(لیتر در روز) | اوج مصرف تابستان ( لیتر در روز) |
گاو شیر ده | 80 | 160 |
گاو گوشتی | 50 | 100 |
گوساله | 25 | 50 |
بز شیرده | 20 | 35-40 |
بز گوشتی | 10 | 20 |
بزغاله | 5 | 10 |
اسب شیرده | 90 | 140 |
اسب بزرگسال | 45 | 70 |
اسب زیر 12 ماه | 20 | 40 |
گوسفند شیر ده | 7 | 14 |
گوسفند گوشتی | 5 | 10 |
بره | 2.5 | 5 |
به صورت متوسط و بر مبنای داده های مختلف و بررسی های گوناگون متوسط مصرف اب روزانه دامهای مختلف در جدول فوق ارائه شده است.
پارامترهای مصرف آب دام
با این وجود تمامی واقعیت مصرف آب دام در جدول فوق بیان نشده است. همانطور که نمیتوان برای مصرف روزانه اب انسان ها و یا گیاهان یک فرمول ثابت و دائمی که برای همه انسان ها مناسب باشد، تهیه نمود، در مورد دام نیز یک فرمول دائمی که در همه شرایط درست باشد، نیز موجود نیست. دلیل این نکته هم در عوامل متعددی است که در میزان مصرف آب دام دخیل هستند. بر همین اساس به برخی از این دلایل در ادامه اشاره می شود.
عوامل تاثیرگذار در مصرف آب دام چنین هستند:
- وضعیت کلی آب و هوا: به طور کلی هرچه هوا گرم تر باشد، نیاز به اب در دام ها افزایش می یابد و مصرف آب بیشتر می شود.
- فصل سال : متناسب با تاثیرگذاری آب و هوا، در فصول مختلف نیز میزان مصرف اب کاهش و یا افزایش می یابد. بر همین اساس در فصل سرد سال یعنی زمستان میزان مصرف کاهش می یابد و در تابستان به اوج می رسد.
- میزان رسوبت موجود در خوراک دام: دام می تواند بخشی از نیاز خود به اب را از رطوبت موجود در علوفه تامین کند. بر همین اساس با افزایش رطوبت موجود در علوفه دام، میزان مصرف مستقمی اب کاهش می یابد.
- میزان نمک موجود در خوراک دام: به طور کلی مصرف نمک نیاز به اب را افزایش می دهد. بر همین اساس هرچه درصد نمک موجود در علوفه دام افزایش یابد، عطش دام نیز بیشتر شده و اب بیشتری مصرف می کند.
وضعیت شیردهی دام: قاعده کلی و عمومی این است که با افزایش میزان شیرتولید شده در دام، مصرف اب نیز افزایش می یابد. بر همین اساس یک عامل تعیین کننده در مصرف آب میزان تولید شیر می باشد. طبیعی است که گوسفندی که روزانه حدود 2 لیتر شیر تولید می کند با گوسفندی که یک لیتر شیر تولید می کند، از نظر مصرف اب متفاوت باشد.
آسان ترین روش تعیین حجم مخزن آب برای پرورش و نگهداری دام
با توجه به مطالب عنوان شده، بهترین و ساده ترین راه برای براورد دقیق و تعیین حجم مخزن آب برای مصرف دام و طیور این است که به صورت تجربی و در شرایط واقعی اقدام به اندازه گیری کرد. به عنوان مثال میزان مصرف روزانه یک راس دام در یک روز با دقت اندازه گیری و محاسبه شود و سپس براساس تعداد دام های موجود اقدام به محاسبه دقیق میزان مصرف مورد نیاز آنها نمود. این کار بهتر است به صورت ماهانه و یا در فصل های مختلف نیز انجام شود تا میزان مصرف مورد نیاز آب به میزان واقعی آن نزدیک شود.
دلایل استفاده از مخزن آب برای ذخیره سازی آب دام و طیور
یکی از مشکلات اصلی دامداران و پرورش دهندگان دام و طیور، مشکل کم آبی و تبخیر بیش از حد آب ذخیره شده در آبشخور ها، وان ها و یا استخرهای ذخیره سازی است. به دلیل کم آبی و کاهش آب ورودی به این حوضچه ها، سرعت تبخیر و هدر رفت آب افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل حجم منابع آب در دسترس به سرعت کاهش پیدا می کند. برای حل این مشکل از مخازن ذخیره آب استفاده می شود تا کمترین میزان تبخیر آب انجام شود و به راحتی بتوان اقدام به ذخیره سازی آب و یا جابه جایی آن نمود تا فقط در زمان و مکان های مورد نیاز مورد استفاده قرار گیرند.
بهترین مخزن آب برای ذخیره سازی آب دام
در سال های اخیر و به دلیل مزایای مخازن پلی اتیلن که با نام های مخزن پلاستیکی نیز شناخته می شوند تمایل برای استفاده از مخازن پلی اتیلن و یا حتی جایگزینی مخازن فلزی با مخازن پلی اتیلن بیشتر شده است. مخزن آب پلی اتیلن مشکلات رایج مخزن آب فلزی نظیر زنگ زدگی و خوردگی، دشواری جابه جایی و نصب، بهداشتی نبودن، قیمت بالاتر و بسیاری از مشکلات دیگر را ندارد و همین دلایل کافی است تا امروزه کمتر کسی برای مصارف ذخیره سازی آب برای مصرف خانگی، صنعتی و دامی به سراغ مخازن فلزی برود.
علاوه بر مخازن آب، از وان های پلی اتیلن یا پلاستیکی نیز در بسیاری از دامداری ها به صورت گسترده استفاده می شود. وان های پلاستیکی نیز همچون مخازن پلاستیکی تولید شده از پلی اتیلن با کیفیت، طول عمر بالایی دارند، قیمت آنها مناسب است و به راحتی می توان آنها را جابه جا کرد. علاوه بر این امکان سوراخکاری و نصب انواع اتصالات بر روی آنها مهیا است. خوشبختانه در فروشگاه، انواع مخازن پلی اتیلن و وان های پلاستیکی با خدمات ویژه موجود و آماده فروش می باشند.